Op woensdag 5 oktober 2016 zijn er voor de derde keer Stolpersteine gelegd in Coevorden. Dit jaar zijn er in totaal zes stenen gelegd, zodat het totaal in Coevorden nu op 17 Stolpersteine komt. De Stolpersteine zijn gelegd voor de heer en mevrouw Comprecht Sanders en Marianne Sanders-Frank in de Bentheimerstraat 29 en de familie David Krammer en Mietje Krammer-Keizer, hun dochter Bardiena en hun zoon Bernhard, aan de Van Heutzsingel 2.
Voorafgaand aan de tocht door Coevorden om de Stolpersteine te leggen voor de voormalige woningen van deze twee families, was er een emotionele bijeenkomst in de synagoge voor familie en belangstellenden. De belangstelling voor het leggen van de Stolpersteine was groot en van de familie Sanders waren de kleinzoon, kleindochter en twee achterkleindochters aanwezig. Zowel de kleinzoon als een achterkleindochter hielden een indrukwekkende persoonlijke rede. Familieleden van Krammer konden helaas wegens gezondheidsredenen niet aanwezig zijn.
Bentheimerstraat 29:
– Comprecht Sanders, geboren 11 februari 1883 te Groningen. Vermoord 12 oktober 1942 in Auschwitz.
– Marianne Sanders-Frank, geboren 18 oktober 1880 te Groningen. Vermoord 12 oktober 1942 in Auschwitz.
Comprecht Sanders was fotograaf en had een bloeiende zaak in de Bentheimerstraat. Zijn vrouw Marianne was vroedvrouw (Hebamme).
Het echtpaar is in de nacht van 2 op 3 oktober 1942 uit hun huis gehaald en naar Westerbork gebracht waarna ze binnen een week op transport zijn gezet naar Auschwitz waar ze bij aankomst zijn vermoord.
Van Heutzsingel 25:
– David Krammer, geboren 5 december 1862 te Leeuwarden. Vermoord 29 oktober 1942 in Auschwitz.
– Mietje Krammer-Keizer, geboren 28 januari 1864 te Leeuwarden. Vermoord 29 oktober 1942 in Auschwitz.
– Bardiena Krammer, geboren 20 augustus 1885 te Lemsterland. Vermoord 29 oktober 1942 in Auschwitz.
– Bernhard Krammer, geboren 10 maart 1895 te Coevorden. Vermoord 19 februari 1943 in Auschwitz.
David Krammer was de laatste Rabbi van Coevorden en zijn zoon Bernhard was voor de oorlog adjunct-commies bij de PTT.
Het gezin Krammer is net als de meeste Coevorder Joden in de nacht van 2 op 3 oktober 1942 uit hun huis gehaald en naar Westerbork gebracht waar ze binnen twee weken op transport zijn gezet naar Auschwitz. David, Mietje en Bardiena zijn bij aankomst gelijk vermoord terwijl Bernhard in het kamp nog vier maanden heeft geleefd.
Deze ansichtkaart toont een groep mensen voor de synagoge (links) en Thora school (rechts).
De heer met de hoed op was rabbijn David Krammer.
